Co to jest krochmal? Jakie są jego rodzaje i zastosowanie?

• Strona główna
• Porządek
• Co to jest krochmal? Jakie są jego rodzaje i zastosowanie?

Krochmalu używały już nasze babcie. Był to dość czasochłonny proces. Obecnie roztwór skrobi, najczęściej mąki ziemniaczanej i wody ma zastosowanie głównie przy usztywnianiu ozdobnych serwetek czy obrusów na święta oraz przy kąpaniu niemowląt.

Krochmal to rodzaj płynu o konsystencji kisielu, który od lat jest wykorzystywany do usztywniania tkanin. Aby krochmalenie było wygodne i szybkie, warto odczekać, aż namoczone w krochmalu rzeczy lekko przeschną. W takim stanie najlepiej je prasować.

Co to jest krochmal? Jak go zrobić w domu?

Krochmal to substancja o konsystencji kisielu złożona z wody i skrobi roślinnej. Po zastygnięciu usztywnia lub wygładza (w zależności od stężenia) namoczoną w nim tkaninę.

Aby zrobić krochmal w domu, należy zagotować wodę, a w szklance w niewielkiej ilości chłodnej wody wymieszać mąkę ziemniaczaną (można zastosować skrobię kukurydzianą). Po zagotowaniu trzeba wlać mieszankę do garnka, ciągle mieszając, aby nie było grudek i ponownie zagotować.

Krochmal ryżowy robi się, gotując 4 łyżki ryżu w 2 litrach wody. Następnie odcedza się ryż i pozostałą wodę rozcieńcza w zależności od potrzeb. Doskonale nadaje się on do krochmalenia bawełny i tkanin lnianych.

By osiągnąć dużą sztywność tkaniny (np. ozdoby choinkowej zrobionej szydełkiem), można wykorzystać także klej do drewna.

Uwaga! Aby uniknąć osadzania się kamienia, najlepiej zastosować wodę destylowaną.

Zobacz także: Jak zrobić krochmal z mąki ziemniaczanej, kukurydzianej, ryżu i cukru?

Rodzaje krochmalu i sposoby jego rozprowadzania

Najczęściej wykorzystuje się płynny krochmal – zanurza się w nim tkaninę. Można także stosować krochmal w sprayu. To wygodne rozwiązanie, nie wymaga bowiem namaczania materiału. Do butelki ze spryskiwaczem nadaje się rozrzedzony krochmal.

Istnieje także krochmal z cukru, który stosuje się do wygładzania tiulu (również tiulowych firan).

Producenci proponują też krochmale syntetyczne, zrobione na bazie soli czy klejów.

Do czego wykorzystuje się krochmal?

Krochmal wykorzystuje się najczęściej do usztywniania tkanin. Nakłada się go przed prasowaniem. Przed laty był to jedyny sposób, by ubrania czy pościel usztywnić i zapewnić nieco większą higienę (krochmal konserwuje i nie dopuszcza bakterii i zabrudzeń w głąb tkaniny, należy jednak usuwać je z zewnątrz). Obecnie ten sam efekt, ale przy mniejszym nakładzie pracy, można osiągnąć, wykorzystując stojące żelazka parowe (popularnie nazywane steamerami) lub żelazka z generatorami pary.

Krochmali się najczęściej ubrania i rzeczy, które powinny zachowywać pewną sztywność, np.:

• bawełnianą lub lnianą bieliznę pościelową,
• serwetki,
• koszule,
• obrusy,
• firanki,
• zasłony.

Uwaga! Nie krochmali się ręczników, ścierek (zmniejsza to ich chłonność) ani rzeczy zrobionych z tkanin syntetycznych i wełny. Nie zaleca się też krochmalenia bielizny pościelowej z satyny bawełnianej.

Od stężenia krochmalu zależy sztywność tkaniny. Zbyt sztywne koszule czy pościel będą nieprzyjemne w użytkowaniu. Najmocniejszego krochmalu używa się do haftowanych i szydełkowych serwetek.

Zobacz także: Ubranka dla niemowląt - jak o nie dbać?

Można go używać także do kąpieli, szczególnie dla niemowląt (profilaktycznie i przy odparzeniach). Przemywanie skóry wacikiem nasączonym krochmalem stosuje się także na trądzik niemowlęcy.

Jak stosować krochmal do prania?

Krochmal do prania wlewa się do szufladki na płyn do płukania. Pranie można ustawić maksymalnie na 30℃. Trzeba pamiętać o tym, aby wyłączyć wirowanie lub (jeśli pralka nie ma takiej opcji) zatrzymać pranie przed rozpoczęciem wirowania. Uwaga! Do pralki można wlewać tylko specjalny krochmal syntetyczny przeznaczony do prania.

Jak krochmalić serwetki szydełkowe (i inne) na sztywno?

Serwetki szydełkowe i inne rzeczy z tkaniny, które powinny być bardzo sztywne, wymagają największego stężenia krochmalu, czyli:

• 2 łyżek mąki ziemniaczanej,
• 1 litra wody.

Krochmalu ryżowego do krochmalenia na sztywno nie należy rozcieńczać.

Jeśli zamierzasz usztywnić rzeczy klejem – zmieszaj go w równych proporcjach z wodą.

Po wykrochmaleniu każdą szydełkową serwetkę lekko odciśnij i kiedy jeszcze jest mokra, rozłóż i naciągnij, aby nadać jej odpowiedni kształt. Aby naciągnąć falbanki, ramiona gwiazdek czy pikotki, unieruchom je za pomocą szpilek krawieckich. Kiedy wszystko wyschnie, możesz je dodatkowo wygładzić żelazkiem.

Jak wykrochmalić pościel, obrusy i ubrania?

Krochmal z mąki ziemniaczanej w płynie do pościeli powinien mieć proporcje:

• 1 łyżka mąki ziemniaczanej,
• 1 litr wody.

1 szklankę (250 ml) krochmalu ryżowego rozcieńcz 2 szklankami (½ l) wody.

Te same proporcje pasują do krochmalenia obrusów i większych serwet.

Aby wykrochmalić koszulę, bluzkę czy inny element garderoby, potrzeba najbardziej rozcieńczonej wersji krochmalu:

• 1 łyżeczki mąki ziemniaczanej,
• 1 litra wody.

Do szklanki (250 ml) krochmalu z ryżu potrzebujesz 4 szklanek (1 l) wody.

Zobacz także: Jak w prosty sposób prasować obrusy?

Krochmal a roztocza

Obecnie wiadomo, że roztocza żywią się nie tylko kurzem, ale także cząsteczkami krochmalu. Lepiej częściej prać ubrania czy pościel i ją po prostu prasować, aby zapewnić higienę i usunąć bakterie, roztocza i wirusy. Jest to szczególnie ważne w przypadku alergików, ale również małych dzieci.

Co zamiast krochmalu?

Dobrym zamiennikiem krochmalu jest zastosowanie pary. Do wyboru są obecnie coraz bardziej popularne żelazka systemowe i żelazka z generatorami pary. To dużo szybsza metoda dla osób, które żyją w biegu i nie mają czasu na krochmalenie. Nie dość, że wszystko robi się w jednym kroku (nie trzeba namaczać tkanin, a dopiero potem prasować), to można ubrania prasować bez zdejmowania z wieszaka czy suszarki. Za użyciem generatora przemawia również fakt, że tkaniny pod wpływem pary oczyszczane są z bakterii, wirusów i roztoczy. Urządzenia te ponadto są zdecydowanie bardziej wydajne niż krochmal.